De mogelijkheid van een Herman de Coninckprijs werd al in 2001 door Luc Coorevits (Behoud de Begeerte) met Kristien Hemmerechts besproken. Oorspronkelijk gingen de plannen over een algemene Herman de Coninckprijs: “Ik begin er meer en meer over te piekeren om een Herman de Coninckprijs tout court te creëren, en niet een HdCprijs voor Poëzie het ene jaar, voor Fotografie het andere jaar, voor Essay nog een ander jaar. Nee, één prijs die zoals het de jury uitkomt het ene jaar naar een dichtbundel gaat, het andere jaar naar een schrijver, nog een andere keer naar een foto, naar een essay, naar een journalist, naar een evenement …, zolang alles maar in de geest van Herman gebeurt. Daardoor kan de prijs telkens een verrassing blijven, en ontstaat er bij het publiek geen verwarring (“Is het dit jaar nu voor poëzie of voor essay?”)”. (Mail van LC aan KH op 17 mei 2001). Die plannen werden links en rechts besproken en kwamen uiteindelijk bij boek.be terecht, dat in die tijd plannen had om het epicentrum van de Vlaamse literaire prijzen te worden. Ook wilde boek.be de Debuutprijs beter profileren door er enkel een debuutprijs voor proza van te maken. Men was op zoek naar een pendant voor poëzie, wat uiteindelijk, in 2007, resulteerde in de Herman de Coninckprijs. Van meet af aan echter was die nieuwe prijs enkel voor Vlaamse dichters bestemd. Daar kon Behoud de Begeerte het niet mee eens zijn en dus stapte ze al in het najaar van 2007, na de eerste editie, uit de organisatie van de prijs.
Van 2007 tot en met 2017 zat de prijs onder de vleugels van boek.be en werd hij betoelaagd door de Provincie Antwerpen. Toen boek.be te kennen gaf de prijs niet langer te zullen organiseren, en toen de provincies alle culturele bevoegdheden werden ontnomen, gingen de provinciale gelden voor literaire prijzen over naar het Vlaams Fonds voor de Letteren (nu: Literatuur Vlaanderen). Die besteedt nu de Herman de Coninckprijs uit aan Behoud de Begeerte.